6- Mükatebe (Yazışmalı
Köle)
(:-1212-:) Abdullah b. Abbas anlatıyor: Hz. Aişe azat etmek için
Ensar'dan olan Berire'yi satın aldı. Fakat Berire'nin sahipleri, Berire'nin
vela hakkını da almasını şart koştular. Aişe ise bu şartı kabul etti. Hz. Nebi
(sallallahu aleyhi vmllem) gelince Aişe bu durumu O'na anlattı. Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
"Vela hakkı ancak
azad eden kimseye aittir!" buyurduktan sonra da minbere çıktı ve:
"Bazı topluluklara
ne oluyor ki, Allah'ın Kitab'ında olmayan şartları koşuyorlar. (Oysa Allah'ın
Kitab'ında olmayan şartlar, Allah'ın Kitab'ınca reddedilmiştir)!" buyurdu.
Berire'nin bir kocası vardı. Resulullah s.a.v., onu serbest bıraktı. Dilerse
önceden olduğu gibi kocasıyla beraber kalacak ve dilerse de ondan ayrılacaktı.
Berıre, kocasından ayrılmayı tercih etti. Derken Resulullah s.a.v. bir odaya
girdi. Orada bir koyunun (arka) ayağını ya da ön kolunu gördü. Aişe'ye:
"Şu eti pişirsen
olmaz mı?" buyurdu. Aişe: "Bu, Berire'ye sadaka olarak verilen ettir.
O da (bunu) bize hediye etti!" dedi. Bunun üzerine Resulullah s.a.v.:
"Bu eti pişir.
Çünkü bu et, onun için bir sadaka, bizim için ise bir hediyedir!"
buyurdu.'
- - -
isnadı zayıftır. ibn
Hibban 7/288 (5098) ve Taberani, M. el-kebir 11/283 (11744)
(:-1213-:) Hz. Aişe anlatıyor: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem,
(hicretin 5. yılında gerçekleşen) MustalıkoğullarıjMüreysi' Gazvesinde esirler
elde ettiğinde, (esirler içerisinde kabile reisinin kızı) Cüveyriyye
binti'l-Haris, Sabit b. Kays b. eş-Şemmas'ın veya onun bir amcasının oğlunun
hissesine düşmüştü. Cüveyriyye, kendisiyle ilgili olarak (onunla hürriyetine
kavuşması hususunda) yazılı sözleşme yapmıştı. Cüveyriyye, sempatik ve güzel
bir kadındı. Hiç kimse yok ki, onu görüp de gönlünü kaptırmasın. Cüveyriyye,
yaptığı yazılı sözleşmede kendisine (maddi) yardım istemek üzere Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e geldi. Allah'a yemin ederim ki, odanın kapısında
durduğunda görür görmez ondan hoşlanmadım. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve
Sellem'in de, onu benim gördüğüm gibi göreceğini anladım. Cüveyriyye:
"Ey Allah'ın
Resulü! Durum(um), senin bildiğin üzere. Ben, kendim hususunda (hürriyete
kavuşmak için) yazılı sözleşme yaptım. Bundan dolayı da Allah'ın Resulü'nden
yardım istemeye geldim!" dedi. Hz. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
"(Sana) bundan daha
hayırlısını (söylesem kabul eder misin)?" buyurdu. Cüveyriyye: "Nedir
o?" diye sordu. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Senin yerine
yaptığın yazılı sözleşmenin bedelini ödeyeyim ve seninle evleneyim!"
buyurdu. Cüveyriyye:
"Olur (kabul
ettim)!" dedi. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Ben de bu işi
yaptım!" buyurdu. Bu durum Müslümanlara ulaşınca, onlar: "(Bu
esirler, artık) Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in hısımları
olmuşlardır!" dediler ve ellerinde bulunan Mustalıkoğulları esirlerini
serbest bıraktılar. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in Cüveyriyye ile
evlenmesi sayesinde Mustalıkoğullarından şu şu kadar ev halkı hürriyete
kavuşmuş oldu. Kendi kavmine Cüveyriyye'den bereket bakımından daha büyük (faydası
dokunan) bir kadın görmedik.'
- - -
isnadı sahihtir. ibn
Hibban 6/143 (4043); detaylı tahrici için bakın: Ebu Ya'la, müsned 8/373 (4963)